Beyler, tarih mütalaasinda, insani müteselli eden bir nokta iste budur Beseriyet kimin olduguna aklimiz ermeyen kavi ve muktedir bir el tarafinda yavas olsa da zikzaklar yapsa da gerilemelerle karisik bulunsa da her halde ilerlemektedir. Amma beseriyetin bu terakki ve tekamülü siyanen olmuyor; hatta bir kisim beseriyetin terakksi, diger bir kismin tedennsi ile ancak hasil olabiliyor; bu da bir vakiadir.
Bu seneki derslerimizde, ulüm-i tabiiyeden, siyaset sahasinda intikal etmis olan Darvin Kanunundan bahsetmistim. Bütün kainatta hayat sahiplerinin devam ve beka ve tekamülü ancak niza ile kaim oldugundan kim süphe edebilir Bu nizada zaif olanlar, kavlerin daha kavi olmasi icin kurban gitmektedirler. Devam ve beka icin maddeten ve manen kuvvet ve kudret lazimdir.
