Mehmet Raufun en önemli eseri olan Eylül, Türk Edebiyatinin ilk psikolojik romani olarak kabul edilmektedir. Ruhsal cözümlemelerde cok basarili bir calisma sergileyerek, insanlarin ruh hallerini okuyucuya net bir sekilde yansitan bu eser okuyucuyla arasinda saglam bir bag olusturmaktadir.
Evet, her sey cürüyor, her sey... Insanlar da cürümeyecekler mi

Eylül de sanki bahara özlem duyan mahzun bir tazelik, üzerine ceken kisin, kendini yok etmek isteyen sonbaharin aksine sonsuza kadar kalma mücadelesi vardir. Sanki ne kadar ugrasirsa ugrassin, ne kadar direnirse dirensin, kisin üstün gelecegini, artik her seyin, her ümidin bittigini buna katlanmak gerektigini anlamaktan dogan bir korku ile agliyordur. Ne renk, ne koku... Iste yapraklar ölüyor... Rüzgar insafsiz, yagmur inatci, her sey cürüyor. Oh, her sey cürüyor...

O zaman Eylül kendine dogada ilk korku ayi, faniligin ilk hissedildigi ay, ilk faydasiz ve yakici mücadele arzusu gibi, hayatin ne oldugunu anlayip habersiz gecen güzel gecmisin özlemiyle ilk boyun bükülmüs bir ay gibi göründü. Ayaklarinin altinda camurlanmis cürük yapraklara bakarak
Evet, her sey cürüyor... Demek, biz de cürüyecegiz diye düsündü. Demek ki cürüyecekti, o da cürüyecekti. Böyle, hicbir mutluluk gelmeden, daha henüz beklerken, özellikle hayatinin nasil gafil gecmis oldugunu anladiktan sonra, artik bir sey de yapmanin mümkün olmadigini görerek, böyle cürümek, bitmek ona pek insafsiz, pek aci geliyordu...