Islam dininin ilah vahyin baslangicindan kisa bir süre sonra dogdugu topraklari asmasiyla birlikte baslayan yeni ve farkli kültürlerle, düsüncelerle, toplumlarla, problemlerle karsilasma süreci günümüze kadar devam etmistir. Karsilastigi yeni unsurlarla kacinilmaz olarak etkilesime giren Islamin en büyük basarisi hic süphe yok ki karsilastigi bu unsurlara teslim olmadan, onlari da dönüstürerek Islamin bir parcasi kilmasidir. Kuran-i Kermin verdigi sabit ve degismez ilkeleri temel alan Islam, bu karsilasmanin getirdigi etkilesimler neticesinde farkli kültürleri de bu temel ilkeler cercevesinde kendine eklemleyen dönüsümler gerceklestirerek evrensellik iddiasini fiil hale getirmistir. Bu faaliyeti ile Islamin öz kimligini muhafaza ederek onu dejenere olmaktan koruyan kelam ilmi, ayni zamanda karsilastigi unsurlardan bir seyler alarak onlari Islamlestirmis ve Islamlestirdigi bu unsurlar sayesinde farkli zamanlar ve farkli mekanlarda hakikat cagrisini devam ettirebilmistir. Bu yönüyle Islamin dogusundan itibaren baslayan evrensellige yönelik yolculugunu en iyi anlatan unsurun kelamin tarihi oldugu rahatlikla söylenebilir.
